توانبخشی فعال یا DBC چیست

توانبخشی فعال یا DBC چیست

 

اختلالات اسکلتی-عضلانی

اختلالات اسکلتی-عضلانی یکی از شایع ترین بیماری های طولانی مدت است و بیشتر از سایر بیماری ها، درد آن سبب می شود فرد نتواند در محل کار خود حاضر شود و مسئولیت هایش را انجام دهد. شایع ترین بیماری اسکلتی عضلانی، کمردرد (LBP) است. درد در ناحیه گردن و شانه نیز تقریبا به همان اندازه شایع است. اختلالات اندام های فوقانی شایع در مطالعات اپیدمیولوژیک مبتنی بر جمعیت، تنها توجه محدودی را دریافت کرده است. درد و حرکات محدود مفصل شانه علائم شایع هستند، اما تعاریف پزشکی و معیارهای تشخیصی هنوز متفاوت هستند.

شایعترین علائم اختلالات اسکلتی عضلانی درد، محدودیت عملکرد فیزیکی، تخریب ساختارهای بافت، غیبت در کار و بازنشستگی پیش از موعد است. این علائم تا حدی مرتبط هستند، اما تا حدودی علل مختلفی دارند.

مهم است بدانیم که کدام علت ها می تواند علائم را ایجاد کنند. از لحاظ بهداشت عمومی و اقتصاد ملی، اهمیت زیاد اختلالات اسکلتی عضلانی در درجه اول نه به دلیل درد، ضعف فیزیکی، نقص عملکردی یا انحطاط بافت، بلکه به دلیل زیان های از دست دادن زمان کار است. هزینه های درمان این بیماری در مقایسه با هزینه های مربوط به عدم حضور بیمار در محل کار و بازنشستگی زودرس، کم رنگ می باشد.

 

 

علائم اختلالات اسکلتی عضلانی

• درد
• نقص عملکردی
• آسیب و تخریب بافت ساختاری
• غیبت در کار و ناتوانی دائمی

طبقه بندی اختلالات اسکلتی عضلانی دشوار است، همانطور که از استفاده گسترده از اصطلاحات نامناسب مانند “درد پشت” و “ناحیه گردن و شانه” مشهود است. اغلب فرض می شود که اکثر بیماران مبتلا به مشکلات کمر و گردن از درد فیزیکی رنج می برند. بدین معنی که در حالتی که بیماری های عمومی یا غیر اسکلتی- عضلانی (مانند سرطان یا عفونت) درگیر نیستند، درد آنها با تنش های مکانیکی (فیزیکی) که ستون فقرات و اندام فوقانی تحت تاثیر آن قرار گرفته است، متفاوت می شوند. در برخی شرایط شدید کمر و همچنین ناحیه گردن و شانه، پاتوژنیس نسبتا شناخته شده است. این تشخیص شامل فشردگی ریشه عصب ستون فقرات و مشکلات خاص مفصل شانه و اندام فوقانی (مانند در رفتگی شانه) است. در این موارد، اتولوژی، پاتوفیزیولوژی، پیش آگهی و درمان ویژه برای شناسایی علت استفاده می شوند. با این حال، بسیاری از این روش های “تشخیص” اطلاعات مفیدی در اختیار ما نخواهد گذاشت.

مهم است که درک کنیم که به ندرت می توان دقیقا بافت یا قطعه ای را که درد کمر یا گردن را ایجاد می کند، مشخص کرد. اغلب اوقات، حتی نمی تواند اتولوژی مشکل را پیدا کرد. در بسیاری از موارد،  زمانی که علت دقیق آن معلوم نیست درد در اندام فوقانی مشابه است و فقط با علائم توصیف شده آن تشخیص داده می شود. مثلا در اختلالات شانه، اغلب علائم همپوشانی از مشکلات مختلف (بی ثباتی، سندرم گیرافتادگی شانه، شانه چرخان) را می توان تشخیص داد. این مشکل اساسی در پیشگیری و درمان بسیاری از بیماری های مزمن پشت و همچنین ناحیه گردن و شانه است. با این حال، این مشکل نباید مانع موفقیت درمان علائم شود.

 

توانبخشی فعال یا DBC چیست؟

 

 

در سال 1993 یک گروه از کارشناسان فنلاندی برای توسعه روش های جدید و موثرتر فیزیوتراپی و توانبخشی درد و گردن تلاش کردند. نتیجه کار آن ها توانبخشی فعال یا DBC بود. امروزه DBC یک داستان موفقیت جهانی است که زندگی هزاران نفر را از کارکنان اداری تا ورزشکاران حرفه ای بهبود داده است.

بیش از 20 سال پیش، گروهی از دانشمندان و متخصصین معتبر فنلاند دور هم جمع شدند تا روش های جدید و موثرتر فیزیوتراپی و توانبخشی را توسعه دهند. آنها تحقیق در مورد روش های دقیق ارزیابی آسیب های فیزیکی شروع کردند. آنها یک دسته بندی برای هر آسیب ایجاد کردند و سپس درمان هایی را که مخصوصا برای هر آسیب خاص است، توسعه دادند. برای این منظور مجموعه ای از وسایل پزشکی تخصصی برای کمک به فرایند ارزیابی و درمان ایجاد شده است. DBC ایرلند علاوه بر استفاده از فرآیند DBC برای توانبخشی ستون فقرات، در درمان آسیب هایی که برای ورزشکاران نیز به وجود می آید تخصص دارد.

DBC در حال حاضر یک شبکه بین المللی فیزیوتراپی با بیش از 140 شیوه در 23 کشور جهان است. DBC ایرلند 12 سال پیش تاسیس شد و از آن زمان به 3 درمانگاه گسترش یافته است.

DBC مخفف (Documentation Based Care) به معنی مراقبت بر اساس مستند سازی است- به عبارت دیگر، درمان ها شواهدی برای اثبات اثربخشی خود داشته، و تنها از درمان مبتنی بر شواهد استفاده شده است.

اطلاعات جمع آوری  شده از پرونده های 200 هزار مورد برای ایجاد پروتکل درمانی DBC استفاده شده است. تحقیقات تیم DBC پیوسته در حال انجام است و به پزشکان اجازه می دهد تا درمان ها را دائما تدوین و اصلاح کنند.

 

رویکرد اصولی منحصر به فرد

 

 

رویکرد DBC به فیزیوتراپی مبتنی بر مستندات دقیق و تجهیزات و متدهای درمانی اصولی منحصر به فرد برای درد کمر و گردن است. در حالی که فیزیوتراپی معمولی اغلب بر کاهش علائم تمرکز می کند، DBC قصد دارد که با ناتوانی های عملکردی ایجاد کننده علائم مواجه شود. هر پرونده بیمار به دقت مستندسازی شده است تا به DBC کمک کند برنامه های درمانی مؤثرتری را گسترش دهد.

درمان های با DBC متعهد به ارائه درمان و توانبخشی است که در تحقیقات علمی مستقر هستند. پس، همانطور که با تحقیقات علمی پشتیبانی می شود، یک روش فعال و بر پایه ورزش برای توانبخشی ناحیه آسیب دیده بکار می رود. برنامه های توانبخشی فعال ثابت کرده اند که امکان آرام شدن درد و بهبودی طولانی مدت را فراهم می کند.

همه بیماران ابتدا به طور جامع توسط فیزیوتراپیست مجرب ارزیابی می شوند. در ارزیابی اولیه ، اندازه گیری های عینی جنبش و قدرت بیمار با استفاده از دستگاه های DBC  انجام می شود تا یک خط پایه از وضعیت بیمار فراهم کند. این اندازه گیری های عینی می تواند به صورت آماری برای تحلیل پیشرفت بیمار مورد استفاده قرار گیرد.

توانایی مانیتورینگ پیشرفت بیمار با شواهد، یکی از روش هایی است که DBC به شما ارائه می دهد که در سایر روش ها تکرار نمی شود.

فیزیوتراپیست پس از آن یک برنامه توانبخشی را با توجه به شرایط/ آسیب بیمار آماده می کند. با استفاده از ابزارهای توانبخشی طراحی شده DBC می توان بخشی خاصی از بدن را در شیوه ای کنترل شده و بدون درد بصورت مجزا درمان کرد.

 

DBC چگونه درمان مبتنی بر شواهد را ارائه می دهد؟

 

 

توانبخشی عملکردی DBC در حالت پایه شامل اندازه گیری سیستماتیک عملکرد فیزیکی و عوامل روانشناختی است که فرایند درمان را هدایت می کنند. ارزیابی های اولیه مشخصات فیزیکی،روانی- اجتماعی بیمار را مشخص کرده و سطح پارامترهای اولیه را تعیین می کند که این پارامترها بعدها به عنوان شاخص پیشرفت نظارت می شوند. این مشخصات در طراحی برنامه درمان فردی و جزئی از عوامل پیش بینی روند درمان محسوب می شوند. آزمایشاتی برای اندازه گیری محدوده حرکت، استقامت، پرسش هایی راجع به میزان درد، عملکرد بدنی و حالت روانی مناسب بیمار به طور دوره ای در طول درمان توانبخشی تکرار می شوند. اینکار امکان ایجاد و طراحی یک روش درمانی منحصر به فرد برای بیمار و ثبت بازخورد بیمار برای بهبود ظرفیت فیزیکی و روانی او ایجاد می کند.

برنامه های توانبخشی عملی DBC با هدف:

• بازگردانی محدوده حرکت
• بازیابی هماهنگی عضلات و کنترل حرکت
• بهبود استقامت عضلانی
• بهبود شرایط عمومی
• بازآموزی تفاوت بین بارگذاری فیزیکی طبیعی و درد به بیمار
• کاهش ترس و رفتارهای اجتناب ناپذیر
• مقابله با موانع روانی / اجتماعی / شغلی برای بازگشت به کار

برنامه درمان فردی شامل تمرینات خاص بهمراه حمایت شناختی-رفتاری است. تمرینات به تدریج پیشرفت می کنند و تحت نظارت دقیق کارکنان آموزش دیده انجام می شوند.

پشتیبانی شناختی-رفتاری شامل آموزش فردی و “یادگیری با انجام” است. در انتهای برنامه، یک برنامه تمرین خانگی برای حفظ نتایج ارائه می شود.

معمولا هر جلسه درمانی DBC به طور میانگین 60 دقیقه بوده و درمان دو بار در هفته انجام می شود.

در طی برنامه درمان، جلسات ارزیابی 90 دقیقه ای برای ارزیابی وضعیت اولیه بیمار، پیشرفت و یا نتایج صورت می پذیرد. نظارت بر نتایج، اطلاعات مربوط به پیشرفت و نتیجه درمان را فراهم کرده و اجازه پیگیری طولانی مدت را می دهد.

سیستم تضمین کیفیت بالینی ویژه DBC شامل پشتیبانی بالینی مداوم، کارگاه آموزشی و تجزیه و تحلیل اطلاعات بیمار می باشد. گزارش اطمینان کیفیت دو بار در سال بر اساس اطلاعات بیمار تولید می شود. این گزارش ها به تایید اثربخشی درمان در سطح محلی کمک می کنند. همه این نتایج به یک برنامه درمانی منجر می شود که به شدت بر اساس اصول EBM است:

مفهوم درمان DBC بر اساس دانش حاصل از تحقیقات علمی است. اعتبار سنجش و اثربخشی درمان ها در مطالعات مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج آزمایش و درمان بر روی ده ها هزار بیمار درمان شده، در بانک اطلاعات DBC برای توسعه برنامه های درمانی نگه داری می شود. نتایج درمان هنگامی که روش درمان به درستی اعمال می شود، خوب است.

امکان بازسازی روش های درمانی در شرایط متفاوت در نتیجه آموزش پرسنل و مستند سازی دقیق درمان های انجام شده روی بیماران فراهم شده است.

برنامه های درمان فردی براساس اندازه گیری های اولیه برنامه ریزی شده و تنظیمات و نیازهای فردی بیماران را مورد توجه قرار می دهند.

فرآیند QA نظارت بر نتایج بالینی درمان که در سطح محلی بدست می آید را امکان پذیر می سازد.

 

مفهوم درمان DBC – اصول کلی

مفهوم درمان DBC شامل ترکیبی از پروتکل های ارزیابی DBC، درمان و نظارت بر نتایج می باشد. پروتکل ها تمامی مراحل اصلی فرآیند درمان را پوشش می دهند و شامل روش های یکسان برای ارزیابی اولیه بیمار، روش های برای طراحی برنامه ی فردی، روش های نظارت بر پیشرفت و نتایج درمان هستند و  همچنین دستورالعمل هایی که به بیماران برای حفظ نتایج در فاز توانبخشی کمک می کند را ارائه می دهند.

 

ارزیابی اولیه

 

معاینه بالینی استاندارد شده

معاینه بالینی اساس برنامه ریزی برنامه های درمانی فردی را شکل داده و دارای یک مرحله غربالگری مهم برای تشخیص شرایط احتمالی مشکل ساز برای درمان فعال است. معاینه بالینی استاندارد DBC، شامل مواردی است که ثابت شده برای کمر، گردن و شانه ی بیماران اهمیت اساسی دارند.

 

پرسشنامه ها

ارزیابی شامل پرسشنامه هایی است که سابقه کامل بیمار و وضعیت فعلی کمر، گردن یا شانه را مشخص می کند. پرسشنامه ها همچنین توصیف جامعی از وضعیت عملکردی و روانی-اجتماعی، سلامت عمومی و شرایط کاری فرد را فراهم می آورند.

 

سابقه پزشکی

این ماژول پرسشنامه اطلاعاتی در مورد تکرار و مدت زمان درد، شروع درد و طول مدت غیبت از کار را جمع آوری می کند. اطلاعات پس زمینه پزشکی برای پیش بینی مدت زمان برنامه درمان استفاده می شود.

شدت درد، طول درد و امتداد درد و شدت درد با استفاده از یک ابزار 100 میلیمتری مقیاس بصری آنالوگ (VAS) اندازه گیری می شود. شدت امتداد و تکرار درد نشان دهنده شدت بیماری است.

این ماژول های پرسشنامه روی پیش بینی مدت زمان درمان، سطح اولیه تمرینات ورزشی DBC و پیشرفت بار تأثیر می گذارد.

 

پرسشنامه روانشناسی

“پرسشنامه رفتاری اجتناب از ترس”، اعتقادات بیمار نسبت به رابطه بین فعالیت بدنی (از جمله کار) و درد را ارزیابی می کند. مقیاس “افسردگی مختصر ریمون” برای نمایش علائم افسردگی و ” بهبود کنترل لوکاس” نگرش بیمار نسبت به درمان را می سنجد. معمولا، نتایج حاصل از ماژول های روانی مطلوب هستند، و درمانگر می تواند بر حمایت شناختی و رفتاری تمرکز کند. در صورت نیاز بیمار، یک واحد روانشناسی می تواند به برنامه ی درمان فرد اضافه شود.

 

شاخص اختلال فیزیکی

شاخص های اختلال فیزیکی برای ارزیابی سطح تجربه ی شخصی آسیب های فیزیکی و ناتوانی استفاده می شوند. شاخص اختلال شانه بر اساس مقیاس درونی شانه ی جراحان آرنج آمریکایی (ASES) بررسی می شود.

 

شرح شغل، وضعیت کار

میزان بار فیزیکی و عوامل روانی در محل کار ثبت می شوند. شرایط مرتبط با کار می توانند در برنامه ریزی برنامه درمان فردی و همچنین در انتخاب روشی که بیمار را برای ادامه کار حمایت کند، مورد توجه قرار گیرند.

 

فعالیت بدنی

فعالیت بدنی با امتیاز متابولیک مکمل وظیفه (MET) اندازه گیری می شود.

 

میزان فشار با مقیاس بصری آنالوگ (VAS)

فشار درونی با ابزار مقیاس 100 میلیمتری آنالوگ بصری اندازه گیری می شود.

 

اهداف شخصی

اهداف شخصی بیمار و انتظارات وی از بهبود با درمان DBC نیز مشخص می شود. تشخیص سطح انتظارات واقع گرایانه ی بیمار حائز اهمیت است. اگر انتظارات غیر واقعی باشد، مشکلی که ایجاد می شود این است که علی رغم رسیدن به نتایج مطلوب با توجه به شرایط اولیه بیمار، بیمار راضی نخواهد شد.

 

الگوی اختلال

بر اساس سابقه پزشکی و معاینه بالینی بیمار، پزشک طب فیزیکی الگوی اختلال فردی را شناسایی می کند.

نتایج تصویربرداری و آزمایشگاهی نیز گاهی اوقات می توانند اطلاعات مکمل مفیدی ارائه دهند. با استفاده از نتایج به دست آمده از DBC می توان بهترین روش درمانی در دسترس را برای هر نوع اختلال انتخاب کرد.

 

دامنه حرکت

محدوده حرکت (ROM) را می توان در هر دستگاه توانبخشی DBC اندازه گیری کرد. اندازه گیری های ROM نشان دهنده شدت وضعیت بیماری بوده و در برنامه ریزی درمان مهم هستند.

 

خستگی و فعالیت EMG در عضلات پایین کمر

مانیتور عضله DBC می تواند برای اندازه گیری “خستگی عضلانی” در طول تمرین با دستگاه DBC کمر انجام شود. وجود فلکشن ریلکسیشن (که اغلب در بیماران مبتلا به کمردرد وجود دارد) را نیز می توان تشخیص داد. مانیتور عضلانی DBC اطلاعات قابل اطمینانی در مورد پیشرفت حاصل شده در طول درمان و پس از درمان فراهم کرده و بازخورد ارزشمندی برای برنامه ریزی برنامه های درمان فردی است.

 

استحکام ایزومتریک

آزمایش سیستم ایزومتریک مناسب روش های درمانی کمر و شانه است.

 

source: naasphysiotherapy.ie

 

 

---