تومور استخوانی چیست؟ “متخصص تومور های استخوانی در تهران”

تومور استخوانی چیست؟

تومور و یا توده زمانی به وجود می‌آید که سلول ها به طور غیرطبیعی و غیر قابل کنترلی تقسیم شوند. تومور های استخوانی در استخوان به وجود می‌آیند و وقتی رشد می کنند بافت غیرطبیعی را جایگزین بافت طبیعی و سالم می کنند. تومور یا توده استخوانی سبب استخوان درد می شود. به طور کلی تومور ها به دو دسته ی خوش خیم و بدخیم تقسیم می‌شوند.

تومور های خوش خیم سرطانی نبوده اما غیرطبیعی هستند. و زمانی که تشکیل می شوند در جای خود باقی مانده و خطر جدی ای جان بیمار را تهدید نمی کند. تومور های خوش خیم باید به سرعت درمان شوند زیرا ممکن است به تومورهای بدخیم تبدیل شوند. این تومورها می توانند رشد کرده و بافت سالم را فشرده کنند. نتیجتا باعث ایجاد مشکلات بعدی می شوند . تومور های بدخیم تومور های سرطانی ای هستند که منجر به گسترش سرطان در بدن شده و در همه ی قسمت های بدن پخش می شوند.

انواع تومور های خوش خیم استخوانی

تومور خوش خیم استئوکندروما:

احتمال تشکیل تومورهای خوش خیم بیشتر از تومور های بدخیم است . بر اساس گفته ی آکادمی جراحان ارتوپدی آمریکا به تومورهای خوش خیم استخوان ، استئوکندروما می‌گویند. این نوع تومور بین ۳۵ تا ۴۰٪ همه ی تومورهای خوش خیم را شامل می شود.

تومور خوش خیم استئوکندروما در نوجوانان و جوانان شایع بوده و در نزدیکی انتهای استخوان های بلند مانند بازو و پا که در حال رشد هستند تشکیل می شود. این دسته از تومور ها علاقه دارند که در انتهای تحتانی استخوان ران ، انتهای فوقانی استخوان پایین پا و در انتهای فوقانی استخوان بازو قرار گیرند. تومورها از استخوان و غضروف تشکیل شده‌اند. تومور استئوکندروما به عنوان یک ناهنجاری در رشد شناخته شده و حتی یک کودک می‌تواند به این تومور مبتلا شود.

تومور استخوانی خوش خیم یونی کمرال (کیستی):

تومور خوش خیم یونی کمرال یک کیست ساده ی استخوانی و تنها کیست واقعی استخوان است. این تومور یا کیست معمولا در پا تشکیل می‌شود و بیشتر در کودکان و نوجوانان دیده شده است.

تومور های سلول های بزرگ:

این تومورهای سلول های بزرگ به‌ صورت تهاجمی رشد کرده و در بزرگسالان به وجود می‌آیند. این نوع از تومور ها را می توان در انتهای استخوان مشاهده کرد . این تومور بسیار نادر است.

تومور آنکندروما:

این تومور یک کیست غضروفی است که داخل مغز استخوان تشکیل می شود . تشکیل این تومور در دوران کودکی شروع شده و تا بزرگسالی ادامه می یابد. این نوع از تومور ها علاقه داشته که بخشی از سندرم هایی به نام سندرم مانوچی باشند. سندروم مانوچی سندرمی است که از ترکیب انکندروم و تومورهای عروقی به وجود آمده است. تومور آنکندروما در استخوان دست و پا و همچنین استخوان های بلند بازو و ران تشکیل می شود.

تومور دیسپلازی فیبرو:

این تومور یک جهش بوده که باعث می‌شود فیبر استخوانی در برابر شکستگی بسیار آسیب پذیر شود. این تومور ۷٪ تومورهای خوش خیم را تشکیل داده است. تومور دیسپلازی در تمام استخوان ها دیده شده  اما بیشتر اوقات در استخوان ران، بازو، ساق، لگن، جمجمه و دنده به وجود می آید.

کیست آنوریسمی استخوان:

این کیست نوعی اختلال در رگ های خونی است که از مغز استخوان شروع می شود. این تومور می تواند به سرعت رشد کرده و اثرات مخربی را بر جای بگذارد ، زیرا بر روی صفحات رشد تاثیر می‌گذارد.

کیست آنوریسمی استخوان ، توانایی تشکی در تمامی استخوان های بدن را داشته اما بیشتر در استخوان های بلند تحتانی تشکیل می شود.

انواع تومورهای بدخیم استخوانی

انواع مختلفی از سرطان ها وجود داشته که منجر به ایجاد تومور های  بدخیم می شوند .

سرطان استخوان به آن معنا است که سرطان ابتدا از استخوان نشأت گرفته باشد ؛ طبق تحقیقات دانشکده بین المللی سرطان، سرطان اولیه استخوان کمتر از ۱٪  همه ی انواع سرطان های استخوان را تشکیل می دهد . سه مورد از شایع ترین سرطان اولیه استخوان شامل: استئوسارکوم، هم خانواده تومورهای سارکوم یوئینگ و کندروسارکوما است.

تومور بدخیم استئوسارکوما:

این تومور دومین نوع سرطان استخوان شایع در بین کودکان و نوجوانان است. این تومور معمولاً در اطراف ران، شانه و زانو تشکیل می‌شود. تومور استئوسارکوما به سرعت رشد کرده و به بقیه ی قسمت های بدن رسیده و آن ها را نیز درگیر می کند . بیشترین بخش های مستند رشد این تومور ، استخوان های در حال رشد است یعنی انتهای تحتانی استخوان ران و انتهای فوقانی استخوان ساق پا. گاهی اوقات به این تومور ” سارکوم استئوژنیک ” نیز می گویند.

هم خانواده ی تومور های سارکوم یوئینگ:

تومور های سارکوم یوئینگ در حفره های استخوان (مغر استخوان ) تولید می شود ؛ این تومور نیز در جوانان و نوجوانان شایع بوده و گاهی می تواند کودکان ۵ ساله را نیز درگیر کند ؛ معمولا این نوع تومور در پاها، لگن، ستون فقرات، دنده ها، بازوها و جمجمه دیده می شود .

این تومور علاوه بر استخوان‌ها می‌تواند در تمام قسمت های نرم بدن مانند چربی، عضله و رگ ها نیز رشد کند. طبق تحقیقات انجام شده، کودکان آفریقایی_آمریکایی به ندرت به این تومور مبتلا می‌شوند و آقایان نسبت به خانم‌ها بیشتر مستعد این تومورهستند. تومور سارکوم یوئینگ به سرعت رشد می کند.

سرطان ثانویه ی استخوان

سرطان ثانویه استخوان به معنی این است که سرطان از سایر قسمت های بدن شروع شده و بعد به استخوان سرایت می کند . این موضوع بیشتر برای افراد سالمند رخ می دهد. سرطان هایی که باعث می‌شوند استخوان ها نیز تحت تاثیر قرار بگیرد شامل سرطان غده تیروئید، سرطان ریه، سرطان پروستات، سرطان سینه و سرطان کلیه است.

مولتیپل میلوما : یکی از شایع ترین سرطان ثانویه ی استخوان ، میلوم چندگانه نامیده می شود. این سرطان استخوان به صورت تومور در مغز استخوان قرار داشته و معمولاً در افراد مسن رخ می دهد.

دلیل تومور استخوانی چیست؟

دلیل به وجود آمدن تومور استخوانی مشخص نشده است اما چند دلیل احتمالی آن می‌تواند شامل : ژنتیک ، پرتو درمانی و صدمات استخوانی باشد ؛ با این وجود یک دلیل مشخص شده برای به وجود آمدن آن وجود ندارد ( تومورها معمولا زمانی به وجود می‌آیند که سلول های یک قسمت از بدن به سرعت رشد کنند) .

گاهی اوقات ممکن است افرادی که به شکستگی استخوان مبتلا شده اند ، بعدها به استئوسارکوم مبتلا شوند.

شناخت علائم تومورهای استخوانی

دردهای شدید در استخوان آسیب دیده می تواند یکی از علائم شایع سرطان استخوان باشد ، این درد ابتدا گاهاً رخ می‌دهد و به مرور زمان شدیدتر می شود ، در حدی که ممکن است شما را از خواب بیدار کند. گاهی اوقات با وجود درد شدید ، تومور استخوانی در فرد پیدا نشده به نظر می‌رسد که منشا درد ، یک آسیب جزئی بوده که استخوان را ضعیف کرده و باعث بروز درد شده است ؛ این آسیب به عنوان یک شکستگی پاتولوژیک شناخته می‌شود.

گاهی اوقات ممکن است تورم در ناحیه ی تومور وجود داشته باشد و یا اینکه ممکن است دردی نداشته باشید ولی متوجه یک توده و یا یک بافت جدید در برخی از قسمت‌های بدن خود شوید.

• تومور ها می‌توانند علائمی مانند تعریق شبانه، تب و یا هر دوی آن ها را داشته باشند اما افرادی که تومورهای خوش‌خیم داشته ممکن است هیچ یک از این علائم را نداشته باشند.
• برخی از تومورها با وجود عکسبرداری و یا سایر آزمایشات پزشکی نشان داده نمی‌شود ؛ برخی تومور های خوش خیم مانند استئوکندروما ممکن است به درمان نیازی نداشته باشند مگر آنکه در انجام فعالیت‌های روزمره اختلال ایجاد کنند.

تشخیص تومور استخوان

شکستگی، عفونت و سایر نشانه ها ممکن است شبیه تومور به نظر برسند. برای آنکه از وجود آن ها مطمئن شوید پزشک انواع آزمایشات را برای شما تجویز می‌کند.

ابتدا پزشک قسمتی از بدن را که به آن قسمت مشکوک است معاینه فیزیکی کرده و سپس حساسیت استخوان شما را بررسی می‌کند و همچنین از شما می‌خواهد حرکاتی را انجام دهید تا دامنه حرکتی شما را آزمایش کند ؛ پزشک ممکن است در مورد سابقه بیماری خانوادگی نیز از شما سوال بپرسد.

آزمایش خون و ادرار

پزشک ممکن است برای شما آزمایش ادرار و خون تجویز کند. آزمایشگاه تمامی جزئیات مایع را بررسی کرده تا علائم تومور و یا مشکلات دیگر را تشخیص دهد. آزمایش آلکالین فسفاتاز یکی از ابزارهای اصلی پزشک برای تشخیص تومور است.

زمانی که بافت استخوانی شما در تولید سلول فعال باشد مقدار زیادی آنزیم در خون ظاهر می‌شود که این روند نشانه ی آن است که استخوان مانند استخوان یک فرد جوان در حال رشد است و یا اینکه می‌تواند به معنی وجود تومور در بافت غیر طبیعی استخوان باشد. بیشتر اوقات این آزمایش برای جوانانی انجام می‌شود که رشد آنها متوقف شده است.

آزمایش عکس برداری

برای تعیین اندازه و محل قرارگیری تومور ، پزشک از اشعه ی ایکس استفاده می‌کند. بسته به نتیجه ی حاصل از اشعه ایکس ممکن است تصویر برداری های دیگری نیز لازم باشد، این تصویر برداری ها شامل: CT اسکن، MRI اسکن و PET اسکن باشد.

عکس CT اسکن، یک سری اشعه ایکس است که از داخل بدن شما و از چند زاویه مختلف عکس برداری می کند و MRI از آهنربا و امواج رادیویی برای تهیه تصاویر دقیق از محل مشکوک استفاده می کند .

در اسکن توموگرافی پزشک مقداری کمی قند رادیواکتیو به داخل رگ شما تزریق می کند ؛ این عمل به آن دلیل است که سلول‌های سرطانی نسبت به سلول های معمولی گلوکز و قند بیشتری داشته و این کار به پزشک کمک می‌کند تا راحت‌تر بتوانند محل تومور را پیدا کند.

نمونه برداری

ممکن است پزشک صلاح بداند که از شما نمونه برداری کند . در این آزمایش یک نمونه‌ای از بافت کوچک به وجود آورنده تومور برداشته شده و این نمونه در زیر میکروسکوپ بررسی می‌شود . انواع راه های اصلی نمونه برداری ، نمونه ‌برداری سوزنی و نمونه‌ برداری برشی است :

• نمونه برداری سوزنی : نمونه ‌برداری سوزنی ممکن است توسط پزشک و یا رادیولوژیست انجام شود ، حین انجام این روش برای کاهش درد یک بی حس کننده ی موضعی تزریق می‌شود. پزشک با استفاده از سوزنی که به درون استخوان شما فرستاده است مقدار کمی از بافت تومور را خارج می کند ؛ در نمونه برداری سوزنی توسط یک رادیولوژیست ، ابتدا محل تومور با استفاده از اشعه ایکس یا سی تی اسکن مشخص شده و سپس نمونه گرفته می شود .
• نمونه برداری برشی : نمونه‌ برداری برشی یک نمونه برداری باز است، این فرآیند در اتاق عمل و با بیهوشی عمومی انجام می شود. بنابراین در این نمونه‌ برداری بیمار بیهوش است. پزشک یک برش ایجاد کرده و از طریق آن برش بافت شما را خارج می کند .

انجام نمونه برداری استخوان برای تشخیص قطعی وجود تومور بسیار مهم است.

تومورهای خوش خیم استخوان چگونه درمان می شوند؟

اگر شما به تومور خوش خیم مبتلا هستید احتمالا به عمل جراحی نیازی پیدا نخواهد کرد اما ممکن است پزشک تومورهای خوش خیم استخوان شما را تحت نظر داشته و به مرور زمان وضعیت آن را بررسی کند که این کار نیازمند آزمایش اشعه ایکس است.

تومورهای استخوانی می توانند رشد کرده ، ثابت بمانند و یا آنکه ناپدید شوند. در کودکان با بالغ شدن آن ها ممکن است به طور خود به خود تومورهای استخوانی آن ها از بین برود. اگرچه ممکن است پزشک برای خارج کردن تومور خوش خیم از شما بخواهد تا آماده ی جراحی شوید. زیرا گاهی اوقات تومورهای خوش‌خیم می‌توانند به سرعت رشد کرده و به تومور بدخیم تبدیل شوند. همچنین تومورهای استخوانی می تواند باعث شکستگی استخوان نیز شوند.

تومور های بدخیم استخوان چگونه درمان می شوند؟

اگر تومور شما بدخیم باشد ، باید برای همکاری با تعدادی از پزشکان آماده شوید. گرچه این تومورها باعث ایجاد نگرانی می‌شوند اما با رعایت نکات پزشکی می‌توانند بهبود یابند. احتمال بهبودی تومورهای بدخیم به نوع تومور و اینکه در کدام بخش از استخوان رشد کرده باشند بستگی دارد.

به مرحله ای که سلول های سرطانی شما در محدوده ی تومور باقی مانده باشند “مرحله ی موضعی” می گویند. در مرحله ای به نام “مرحله ی متاستاز” سلول‌های سرطانی به سایر قسمت‌های بدن گسترش می‌یابند ، این امر باعث می‌شود تا درمان سرطان دشوار تر شود. عمل جراحی، پرتو درمانی و شیمی‌درمانی از شایع ترین راهکار های درمان سرطان است :

جراحی :
سرطان استخوان معمولاً با جراحی درمان می‌شود . در طی جراحی ، جراح کل تومور برداشته و با دقت قسمت‌هایی که تومور در آن رشد کرده است را بررسی می کند تا مطمئن شود هیچ گونه سلول سرطانی ای باقی نمانده باشد.

اگر تومور شما در قسمت پا و بازو ها باشد ممکن است پزشک قسمتی از اندام را بردارد. با برداشتن تومور ، تاندون‌ها، عضلات، و رگ های خونی و اعصاب شما در امان می‌مانند. پس از آن پزشک به جای استخوان برداشته شده یک ایمپلنت فلزی جایگزین می‌کند. پیشرفت در شیمی درمانی باعث درمان بسیاری از سلول‌های سرطانی شده است. داروهای جدید به سرعت عرضه می‌شوند و روش‌های جراحی جدید و بسیار پیشرفته ای به وجود آمده اند .

شیمی درمانی:
اگر پزشک احتمال دهد که ممکن است سلول سرطانی شما گسترش یابد و یا اینکه قبلاً گسترش یافته است ، شیمی درمانی را توصیه می کند. در این روش درمانی از داروهای ضد سرطان برای از بین بردن سلول‌های سرطانی که به سرعت در حال رشد هستند استفاده می‌شود. عوارض جانبی شیمی درمانی شامل حالت تهوع، ریزش مو و خستگی مفرط است.

بهبودی پس از درمان تومور استخوانی

بهترین متخصص طب فیزیکی از شما چه می خواهد؟ پزشک از شما می‌خواهد تا زمانی که بهبود یابید با او در تماس باشید. برای اطمینان از عدم بازگشت تومور ها باید مرتباً آزمایش خون و اشعه ایکس دهید. ممکن است نیاز باشد که هر چند ماه یک بار این آزمایشات را تکرار کنید . سرعت بهبودی شما به نوع تومور استخوانی ، اندازه آن و همچنین محل قرارگیری آن بستگی دارد.

نظریه

اگر تومور شما خوش خیم نباشد نتیجه طولانی مدت آن بسیار خوب خواهد بود. اگرچه گاهی این تومورها هم می‌توانند دوباره رشد کرده و به سرطان تبدیل شوند ،  بنابراین انجام معاینات بسیار مهم است. هر دو نوع تومور ها (چه خوش خیم و چه بدخیم) می‌توانند عود کنند. افرادی که به سرطان استخوان مبتلا می شوند (به خصوص در سن پایین) ، ممکن است نوع دیگر آن در قسمت‌های دیگر بدن گسترش بیابد . اگر هرگونه علائم خطرناکی را ملاحظه کردید با پزشک خود صحبت کنید.